Rusya ve Ukrayna heyetleri, yaklaşık iki haftalık aranın ardından İstanbul’da yeniden bir araya geldi. Görüşmeler, Çırağan Sarayı’nda başladı. Türkiye’yi toplantıda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve MİT Başkanı İbrahim Kalın temsil ediyor. Bakan Fidan, görüşmelerde liderler düzeyindeki bir zirve için hazırlıkların da ele alınacağını açıkladı.
Ukrayna’nın Teklifi: Öncelikle 30 Günlük Ateşkes
Reuters haber ajansına göre, Ukrayna tarafı görüşmede Rusya’ya en az 30 gün sürecek bir ateşkes önerisinde bulunacak. Ayrıca Ukrayna, kalıcı barışa giden bir yol haritası üzerinde de müzakere başlatmayı planlıyor.
Geçtiğimiz 16 Mayıs’taki toplantıda da Ukrayna, barış görüşmeleri öncesi kapsamlı bir ateşkesin şart olduğunu vurgulamıştı. Rusya ise barış sürecinin koşulsuz başlaması gerektiğini ve ateşkesin ancak görüşmeler ilerledikçe gündeme gelebileceğini savunmuştu.
Tarafların Temel Talepleri
Ukrayna, müzakereler sonucunda:
- İşgal altındaki topraklarını geri almayı,
- Batı’dan güvenlik garantileri almayı,
- AB ve NATO üyeliği sürecini ilerletmeyi,
- Savaş tazminatları ile yeniden imar sürecini başlatmayı talep ediyor.
Rusya ise:
- 2014’te ilhak ettiği Kırım ve Donbas bölgesinden çekilmeyi reddediyor,
- Anlaşma kapsamında Batı yaptırımlarının kaldırılmasını istiyor,
- Ukrayna’nın NATO’ya katılmaması ve sınırlarında Batı askeri varlığı olmaması gibi güvenlik garantilerini öncelikli görüyor.
Heyetlere Kimler Başkanlık Ediyor?
- Rusya heyetine, Devlet Başkanı Putin’in danışmanı Vladimir Medinskiy başkanlık ediyor.
- Ukrayna heyetinin başında ise Savunma Bakanı Rüstem Umerov yer alıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, İstanbul’daki görüşmelere ilişkin yaptığı paylaşımda:
- Koşulsuz ateşkes,
- Savaş esirlerinin takası,
- Kaçırılan çocukların iadesi gibi üç temel talebi ön plana çıkardı.
Zelenskiy ayrıca, “Bazı konular sadece liderler düzeyinde çözülebilir” diyerek, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le doğrudan görüşmeye hazır olduğunu yineledi.
Liderler Zirvesi İstanbul’da Olabilir mi?
Mayıs ayında yaptığı açıklamada Zelenskiy, savaşın başından bu yana gerçekleşecek ilk doğrudan görüşme için İstanbul’da Putin’i bekleyeceğini duyurmuştu. O dönemde Orta Doğu turunda olan ABD Başkanı Donald Trump, Putin İstanbul’a gelirse kendisinin de görüşmelere katılabileceğini açıklamıştı. Ancak o görüşmede Putin İstanbul’a gelmeyip düşük düzeyde bir heyet gönderdi. Görüşmelerde ateşkes konusunda ilerleme sağlanamazken, esir takası konusunda uzlaşıya varılmış ve 1000’er kişiyi kapsayan takas gerçekleştirilmişti.
Türkiye’nin Rolü: Arabulucu ve Ev Sahibi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz hafta hem Moskova’da Putin’le, hem de Kiev’de Zelenskiy ile görüşmeler gerçekleştirmişti. Fidan, Türkiye’nin taraflar için güvenilir bir arabulucu ve görüşme zemini sunduğunu vurgulayarak, “Bu buluşmalar için Türkiye ideal bir aktör” ifadesini kullanmıştı.
Savaşta Son Durum: Rusya, Ukrayna Topraklarının %20’sini Kontrol Ediyor
Savaş, 24 Şubat 2022’de Putin’in Ukrayna’ya askeri operasyon emri vermesiyle başlamıştı. Üç yılı aşkın süredir devam eden savaşta Rusya, Kırım dahil olmak üzere Ukrayna topraklarının yaklaşık %20’sini işgal altında tutuyor.
Rusya Ukrayna görüşmeleri, İstanbul barış müzakeresi, Çırağan Sarayı toplantısı, Ukrayna ateşkes teklifi, Putin Zelenskiy görüşmesi, Türkiye arabulucu rolü, Hakan Fidan müzakereleri, savaş esiri takası, Kırım ve Donbas, Rusya Ukrayna son durum.
